Mahir Çayan

Kendime örnek aldığım yoldaşım.

İLK EYLEM

Amcası Enver Çayan'ın ifadesine göre Mahir, lise yıllarında Haydarpaşa Lisesi futbol takımında oynuyordu ve Fenerbahçe taraftarıydı. O yıllarda Fenerbahçeli ünlü futbolcu Ömer Boncuk Haydarpaşa Lisesi'nde uzun yıllardan beri öğretmenlik yapmaktaydı ve çok sevilen bir öğretmendi. Mahir lise son sınıftayken, Hürriyet gazetesinin 16 Mart 1963 tarihli nüshasında, birinci sayfadan ''Haydarpaşa Lisesi'nde altı öğrenciye tecavüz edilmiş'' başlıklı bir haber yayımlandı: ''Haydarpaşa Lisesi Müdür Muavini ve müzik öğretmeni, aynı zamanda lisenin pansiyon müdürü, Fenerbahçeli ünlü futbolcu Ömer Boncuk, orta ve lisede okuyan yatılı öğrencilerden altısına, ''Sizi sınıf geçireceğim'' diyerek odasına götürmüş ve tecavüzde bulunmuştur.'' Gazetedeki bu haberi okuyan bine yakın Haydarpaşa Liseli, okullarıyla özdeşleştirdikleri öğretmenleri Ömer Boncuk'a iftira yapıldığına inanarak, vapurla Eminönü'ne geçtiler ve oradan, ellerinde ''Boncuk Ömer Babamız'', ''Boncuksuz Haydarpaşa Olmaz'', ''Boncuk'u İsteriz'', ''İftira etme Hürriyet'' yazılı pankartlarla yürüyerek Hürriyet gazetesinin Cağaloğlu'ndaki binasının önüne geldiler. Burada gazetenin bazı nüshalarını yakan öğrenciler protesto gösterisi yaptılar. Binayı taşlayarak camların kırılmasına neden oldular. Güvenlik güçlerinin olay yerinde çektiği ve gazetelerde yayımlanan fotoğraflardan, olayın önderlerinden birinin de Mahir Çayan olduğu saptandı. Bu olayla Mahir ilk kez yargı karşısına çıktı.

BJK'DE FUTBOLCU

Mahir, liseyi bitirdiği yıl olan 1963'te Beşiktaş kulübünün açtığı genç yetenekler sınavını kazanarak bir süre Beşiktaş Genç Takımı'nda futbol oynadı. Ancak eklem yerlerinin, liseden beri oynadığı futbol nedeniyle kireçlenmesi sonucunda ciddi bir ameliyat geçirdi. Ameliyat sonrasında kendisine bir daha futbol oynayamayacağı söylendi. (Mahir'in BJK'de futbol oynadığı, 1963-1964 sezonunda BJK Genç Takımı Türkiye şampiyonu olmuştu!)

İLK AŞK VE SONRASI

Mahir, ameliyat sonrasında sürekli yattığı günlerde, tam kar apartmanda oturan Sevgi adında bir genç kızla, önceleri pencereden pencereye başlayan bir yakınlaşma yaşar. O ara koltuk değnekleriyle gezebilecek kadar iyileşmiştir. Arkadaşlarının da yardımıyla zaman zaman evden dışarıya çıkarak Selimiye ve Salacak sahilinde Sevgi'yle gezerler, tiyatroya ve sinemaya giderler. Sonraki yıllarda Sevgi büyük bir tutkuyla Mahir'e bağlanır. Öyle ki sırf ona yakın olabilmek için Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Koleji'ne girer ve Ankara'ya yerleşir (Mahir o sırada SBF'dedir). Mahir aynı dönemde, Fen Fakültesi öğrenci Birliği Başkanı Gülten Savaşçı ile tanışır. Gülten Savaşçı, kazandığı bir devlet bursuyla Fransa'ya doktora yapmaya gider ve 1968'in ilk günlerinde yazdığı bir mektupla Mahir'i Fransa'ya davet eder. Mahir ise o sırada bitirme tezini hazırlamaktadır. Pasaportunu çıkartır ve Sevgi'ye haber vermeden Fransa'ya gitmeye hazırlanır. Bu sırada, Gülten'den Mahir'e gönderilen, ''Uçak biletin hazır. Amcana gönderiyorum. Havaalanında seni karşılayacağım'' yazılı bir kart Sevgi'nin eline geçer. Sevgi, Mahir'in Fransa'ya gidişini engellemek için, henüz tamamladığı bitirme tezini saklar. Mahir ve evdeki öteki kişiler tezi ararlar ama bulamazlar. Sonunda Sevgi, ''Eee yeter artık! Ben yatıp uyuyacağım. İşte aradığınız tez burada!'' diyerek apartmanın üçüncü kat›ndaki balkondan aşağıya tezin yazılı olduğu kağıtları hırsla fırlatır. Kağıtlar, dışarıdaki yağmur ve esen fırtınanın sürüklemesiyle dört bir yana dağılır. Mahir, Sevgi'nin elinde aylardan beri hazırladığı tezi görünce tutmak için fırlar ama boşunadır. Kızgınlık ve büyük bir öfkeyle Sevgi'yi yakaladığı gibi balkondan aşağıya atmak ister. Bu sırada içeridekiler yetişir ve Mahir'i engellerler. Birkaç gün sonra Sevgi, Gülten'in Mahir'e göndermiş olduğu uçak biletini bulur ve yırtarak klozete atar. Mahir, daha sonra bileti bularak yapıştırır. Sevgi bunun üzerine evde bulunan tüm hapları içer, ayrıca bileklerini de keser. Sevgi'nin intihar ettiğinin farkına varan Mahir, İstanbul'daki amcasını arar ve ''ne yapayım'' diye sorduğunda amca şu yanıtı verir: ''Hani siz Türkiye'yi kurtaracaktınız! Sabah akşam bir arada toplanıp konuşuyordunuz. Bir kızla baş edip bir sorunu çözemiyor, beni arıyorsunuz!..'' Sevgi iyileştikten sonra İstanbul'a, amca Enver Bey'in yanına gelirler. Amcanın, her ikisiyle konuşmasından sonra 1968 Eylülü'nde Sevgi annesinin yanına döner, Mahir de Fransa'ya gider. Yaklaşık bir yıl sonra Mahir, Kadıköy'de Sevgi'yle karşılaşır. Bir pastaneye giderler ve Mahir niçin ondan ayrılmak istediğini açıklar: ''Ben bu davaya kafamı koydum. Onun için seni yanımda sürüklemek istemedim. Bir gün, benim, gazetelerden öldüğümü okuyacaksın...''
KAYNAKLAR » ''Bir Dönemin Eylemcileri Tartışıyor'', Uğur Mumcu, 9-25 Ağustos 1978, Cumhuriyet gazetesi.


BU DA BENDEN SİZE MAHİR ÇAYAN'LA İLGİLİ BİLGİLER...

paylaşım için teşekkürler Mahir Çayan hakkında bir çok bilgiye sahiptim ama beşiktaş da oynadığını hiç bilmiyordum

ya aklımda fenerbahçe diye kalmış!

TekYolDevrim demiş ki:

deniz_devrim demiş ki:

ya aklımda fenerbahçe diye kalmış!

Fenerbahçe tuttuğu takımdı.Benim bilidiğim okul takımında futbol oynamıstı ama.Öğrendiğim iyi oldu koyu beşiktaşlıyımdır

tuttuğu takım bile olması bir şeydir.ben de fenerbahçeliyim.

paylaşımlar için teşekkürler...

Geçen hafta Babıâli"nin en delifişek isimleri arasında ön sırada gelen Ergin Konuksever"le birlikte çalıştık. Coşkun Aral"ın da “ustam” dediği az sayıdaki gazetecilerden biri olan Konuksever"in hayatını 40 dakikada anlatmaya çalışacağız.
Vedat Atasoy ve Murat Toy"un fikri öncülüğünde Coşkun Aral markasıyla yola çıkan Türkiye"nin ilk ve tek belgesel kanalı İZTV"de “Hayatın Notları” kuşağının bir sonraki bölümünde Ergin Konuksever"in film gibi hayatından kesitler izleyeceğiz.
Ergin Ağabey Türkiye"de savaş gazeteciliğinin ilk ismi olarak bilinir. Silahlı çatışma haberlerini 1960"lı yılların ilk yarısında Siirt dağlarında eşkıya takibinde yapmıştı.
Sonra Filistin kampları, Arap-İsrail savaşı (1967) Kıbrıs Barış Harekatı (1974) İkinci Harekat"ta da Rum birliklerinin bölgesine giren minibüs şoförü yüzünden sırtından kurşunla yaralanıyor. Esir düşüyor. Birleşmiş Milletler"in girişimiyle iade ediliyor. Yanında bulunan arkadaşı Adem Yavuz ise onun kadar “şanslı” olamıyor. Ergin Ağabeyin ameliyatını beklerken hastane bahçesinde bir Rum askerin makineli tüfek ateşiyle ağır yaralanıyor, birkaç gün sonra da hayata veda ediyor.
***
Ergin Ağabey"in sıra dışı anıları arasında biri var ki, unutulmaz bir acı halinde hâlâ yüreğinde duruyor.
12 Mart döneminde İstanbul"da Faik Türün “fırtınası” esiyordu. Fırtına-1 ve Fırtına-2 operasyonları sonunda ortalıkta kimseler kalmamış, paşa kimi bulduysa cezaevine tıkmıştı.
O tarihte Cumhuriyet gazetesinde çalışan Ergin Konuksever, Maltepe Askeri Cezaevi"ne konulmuş olan İlhan Selçuk"u ziyarete gidiyor.
Cezaevinde açık görüş yapıldığından başka tutukluları da görmek imkanı oluyor.
Konuksever, yan masada yakınlarıyla görüşen Mahir Çayan"ın yanına gidip hal,hatır soruyor:
-Bir ihtiyacın, isteğin var mı?
Mahir Çayan “teşekkür” ederek istediğini söylüyor:
-Geceleri çok soğuk oluyor, bir kazak yollarsan çok makbule geçer.
Konuksever üzerinde bulunan önden üç düğmeli açık mavi kazağını orada çıkartıp, Mahir"e veriyor:
-Al bunu giy, ben kendime bir tane alırım…
-Sağ ol ağabey!
***
Sonraki günlerde Mahirler Maltepe"den tünel kazarak kaçıyorlar.
Karabasan günler peş peşe geliyor.
Bir avuç genç öğrenci kıstırıldıkları yerlerde, eşit olmayan koşullarda girdikleri çatışmalarda teker teker vurularak öldürülüyorlar. Sağ yakalananlar ise idam sehpalarına doğru sürükleniyorlar.
Deniz, Yusuf, Hüseyin"in kesinleşen idam kararları karşısında çaresiz kalan eylemci öğrenciler, Sinop"taki Amerikan Üssü"nde görev yapan ABD"li askerleri kaçırarak, “alın Amerikalıları verin arkadaşlarımızı” pazarlığı için Karadeniz dağlarında gizleniyorlar.
Ama onlardan çok güçlü olan 12 Martçılar, kısa sürede yerlerini tespit ediyorlar.
30 Mart 1972 günü Kızıldere"de derme çatma bir köy evinde kıstırdıkları eylemci öğrencileri kuşatıyorlar. Görüşme talebi üzerine evin damına çıkan Mahir, keskin nişancılar tarafından anında vuruluyor. Sonrası bir cehennem oluyor.
Gazeteci Ergin Konuksever 30 Mart gecesi Kızıldere köyüne geliyor. Evin zemininde birbirini üzerine yığılı olarak yatan THKP-C önderlerine bakıyor. Birden gözü Mahir"e takılıyor.
Konuksever"in Maltepe Cezaevi"nde verdiği üç düğmeli açık mavi kazak kan içinde Mahir"in üzerinde duruyor!

devrimci_nazlı demiş ki:

paylaşım için teşekkürler Mahir Çayan hakkında bir çok bilgiye sahiptim ama beşiktaş da oynadığını hiç bilmiyordum

Evet, ben de bilmiyordum.