Sabahattin Eyüboğlu (d.
Akçaabat,
1908 – ö.
İstanbul,
13 Ocak 1973)
1908 yılında
Akçaabat'ta doğmuştur. İlköğrenimini
Kütahya'da, ortaöğrenimini
Trabzon'da tamamlamış, yüksek ğrenimini
******'ün talimatıyla
Avrupa'ya eğitime gönderilecek gençler arasında sınava girerek,
Dijon,
Lyon ve
Paris üniversitelerinde,
filoloji,
edebiyat ve
estetik alanlarında yapmıştır.
İstanbul Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünde
doçent olarak akademik kariyerine başlamıştır (
1933 -
1939). Ankara'da eğitim müfettişliği ve
Talim Terbiye Kurulu üyeliği yapmış,
Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü'nde kültür tarihi dersleri vermiş (
1943 -
1947), bu arada
Hasan Ali Yücel tarafından kurulan
Tercüme Bürosu'nda çalışmıştır (
1939 -
1947).
1947 -
1948 yıllarında ikinci kez
Fransa'ya gitmiş, dönüşünde yine İstanbul Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde karşılaştırmalı Türk -
Fransız edebiyatı (
1950 -
1960),
Teknik Üniversite ve
Tatbiki Güzel Sanatlar Okulu'nda sanat tarihi (
1951 -
1958) dersleri okutmuştur.
27 Mayıs 1960 müdahalesinden sonra
147'ler içinde yer almış, görevlerinin iadesinden sonra Teknik Üniversite'deki öğretim üyeliğine devam etmiştir.
Eyüboğlu
1930'lardan itibaren yazmaya başlamış,
Hakimiyet-i Milliye ve
Tan gibi gazetelerde, Kültür Haftası, İnsan,
Varlık gibi dergilerde yazıları yayınlanmıştır.
Orhan Veli Kanık,
Nurullah Ataç,
Melih Cevdet Anday ile birlikte
Tercüme dergisini çıkardı. Kendi denemeleri ve ünlü
Montaigne ve
Ömer Hayyam çevirilerinin yanısıra
Vedat Günyol ile birlikte
Jean-Paul Sartre ve daha birçok ünlü yazardan çeviriler yaptılar.
Yeni Ufuklar dergisinde yazdı. Vedat Günyol’la Babeuf’tan çevirdikleri Devrim Yazıları toplatıldı(1965). Sabahattin Eyüboğlu,
12 Mart Darbesi sonrasında "gizli komünist örgütü kurmak" suçuyla Vedat Günyol ve
Azra Erhat ile birlikte tutuklanmış, davada beraat etmiştir.
Eserleri Sabahattin Eyüboğlu çok geniş bir konular alanı üzerinde yazılar yazmış, günümüzde de referans kabul edilen çeviriler gerçekleştirmiş, bu arada kısa metrajlı filmler de yapmıştır. Yazıları dört döneme ayrılır:
1 - 1933'ten 1939 sonuna dek uzanan İstanbul dönemi yazıları,
2 - 1940 - 1947 Ankara dönemi yazıları,
3 - 1947 - 1952 Paris mektupları,
4 - 1957 - 1973 dönemi yazı ve çevirileri.
Deneme - inceleme:
Avrupa resminde gerçeklik duygusu (1952),
Fatih albümüne bakış (1952),
Mavi ve kara (1961),
Yunus Emre'ye selam (1966),
Yunus Emre (1971),
Sanat üzerine denemeler (1974),
Pir Sultan Abdal (1977),
Köy Enstitüleri üzerine (1979),
Çeviri:Film:Anadolu ormanları (1956),
Siyah kalem (1957),
Karanlıkta renkler (1957),
Nemrut Dağı tanrıları (1957),
Hitit güneşi (1957),
Göreme (1959),
Surnâme (1959) vb.
Cuma Mayıs 02, 2008 1:21 pm
